Dzięki prywatnej działce możesz zbudować własną altanę ogrodową bez konieczności posiadania pozwolenia na budowę. Jaki rozmiar powinna mieć altana, aby uniknąć konieczności uzyskania pozwolenia na budowę? Co się stanie, jeśli zapomnisz o takim pozwoleniu? Ten artykuł odpowiada na te i inne pytania zawiązane z budową altanki ogrodowej.
Zbudowanie altany w ogrodzie zapewnia różnorodne cele. Chroni ona użytkowników przed pogodą, promieniami słońca i wścibskimi oczami sąsiadów. Altany nie są wyjątkowo wyrafinowane w swojej konstrukcji. Altana ogrodowa jest standardowym elementem architektury przy projektowaniu ogrodu przed domem. Musisz jednak pamiętać o obowiązkach prawnych. W tym artykule omówimy formalności, które należy dopełnić, zanim będzie można zbudować altanę, najczęstsze odmiany tych konstrukcji, opcjonalne pergole uzupełniające (dekoracyjne ogrodzenia) i wydatki na budowę.
Altana ogrodowa jest powszechnie kojarzona z drobnymi elementami architektonicznymi, które nie wymagają pozwolenia na budowę. Jest to ogromne nieporozumienie, ponieważ zgodnie z przepisami tylko następujące mogą być klasyfikowane małe obiekty architektoniczne: kapliczki, krzyże przydrożne, figury; obiekty architektury ogrodowej: posągi, fontanny wodne i inne obiekty architektury ogrodowej; przedmioty użytkowe do codziennego wypoczynku i zachowania porządku.
Definicja altany ogrodowej nie mieści się w wyżej wymienionych ramach; nie jest to mała struktura. Jego budowa wiąże się z wymogiem ukończenia zadań formalnych. O charakterze formalności decyduje wielkość altany, a także jej położenie. Jest jednak jeden wyjątek…
Altana działkowa jest wolnostojącym budynkiem rekreacyjnym lub innym obiektem budowlanym, który służy temu celowi i znajduje się na terenie działki. Altana musi być również użyteczna i atrakcyjna, o wysokości nie większej niż 5 metrów na stromym dachu i 4 metry na płaskim dachu, zgodnie z rozporządzeniem.
Jeśli chodzi o pozwolenie na budowę altany ogrodowej w 2022 roku, nic się nie zmieniło. Należy jednak zaznaczyć, że pozwolenie na budowę zazwyczaj nie jest wymagane przy budowie altany ogrodowej. Obszar budowanej altany ogrodowej ostatecznie określi, jakie wymagania należy spełnić. Zgodnie z następującymi danymi:
Jeśli chodzi o formalności związane z budową altan ogrodowych zgodnie z przepisami w 2022 roku, najważniejszym krokiem jest uzyskanie pozwolenia od odpowiednich organów. Nie zawsze jest to jednak konieczne. Obszar określa, kiedy musisz się zgłosić, a kiedy musisz ubiegać się o pozwolenie na budowę altany. Jeśli ma mniej niż 35 m2 powierzchni, wystarczy zgłoszenie. Należy ubiegać się o pozwolenie na budowę altany, jeśli zajmuje ona powierzchnię większą niż 35 m2 – wzór dokumentu najlepiej pobrać ze starostwa powiatowego. Pozwolenie lub powiadomienie należy przesłać do starostwa powiatowego odpowiedzialnego za działkę, na której zostanie zbudowana altana. Łączna liczba altanek na działce nie może przekroczyć dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki. Ponadto pozwolenie na budowę zwalnia z budowy wiaty o powierzchni mniejszej niż 50 m2. Tylko powiadamiając starostwo, można zbudować jedną taką wiatę na każde 500 m2 terenu. Niezależnie od tego, co zostało powiedziane powyżej, pozwolenia na budowę są wymagane w przypadku inicjatyw i przedsięwzięć, które wymagają oceny oddziaływania na środowisko i obszaru Natura 2000.
Z drugiej strony lekkie pergole lub konstrukcje drewniane nie wymagają aplikacji. Altany w postaci skromnych przenośnych konstrukcji (które nie wymagają fundamentów) również nie wymagają żadnych formalności. Altany bez zabudowanych ścian i fundamentów stosują to samo podejście. Jednak przed rozpoczęciem jakichkolwiek działań ważne jest zapoznanie się z przepisami prawa miejscowego, aby upewnić się, że budowa nie jest sprzeczna z prawem i nie okaże się arbitralna.
W 2022 roku zarówno altana bez pozwolenia na budowę, jak i altana do 35 m2 bez powiadomienia o budowie mogą przysporzyć wielu problemów. W 2022 roku altana zbudowana bez pozwolenia, a także budynek zbudowany bez wcześniejszego powiadomienia, zostaną nazwane „samowolą budowlaną”. Samowolę budynku można zdefiniować jako rozpoczęcie budowy bez niezbędnych pozwoleń. To samo dotyczy prac, które rozpoczęły się pomimo sprzeciwu organu wobec zgłoszenia. Ważne jest, aby pamiętać, że podczas budowy budynków gospodarczych należy również wykonać procedury – szopę narzędziową zbudowaną bez powiadomienia w 2022 r. można uznać za samowolę budowlaną. Co to dokładnie oznacza? Każdy, kto buduje altanę na swojej posesji, zobowiązany jest do jej złożenia lub otrzymania pozwolenia na budowę altany – zwłaszcza jeśli jest ona o niestandardowej wielkości. Samowola budowlana to również altany ogrodowe, które zostały zbudowane pomimo faktu, że starostwo powiatowe odmówiło na to zgody. Altana taka będzie mogła być całkowicie rozebrana. Samowola w budowie może prowadzić do decyzji o rozbiórce konstrukcji. Jednak na podstawie polskiego prawa budowlanego istnieje tzw. amnestia budowlana, czyli legalizacja samowoli budowlanej. Każda konstrukcja, która nie wymaga pozwolenia lub powiadomienia, taka jak altana lub szopa ogrodowa, może zostać zalegalizowana. Amnestia może być zastosowana do budynku, który jest w eksploatacji od co najmniej 20 lat i dla którego zgodnie z przepisami stworzono ekspertyzę techniczną i ekspertyzę w zakresie geodezyjnych inwentaryzacji powykonawczej.
Zasady regulujące budowę altanki ogrodowej na działce zmieniły się od 2015 roku. Altana ogrodowa o powierzchni 35 m2 nie wymaga już pozwolenia na budowę (wcześniej górna granica wynosiła 25 m2). Obiekty, które podlegają tylko powiadomieniu, muszą mieć wysokość do 5 metrów, jeśli znajdują się na stromym dachu dwuspadowym, lub 4 metry, jeśli znajdują się na innych typach dachów. Ponadto na każde 500 m2 powierzchni działki liczba altan nie może przekroczyć dwóch.
Pozwolenie na budowę nie jest wymagane dla altany ogrodowej, która spełnia wszystkie wyżej wymienione normy. Aby wybudować taki dom, wystarczy złożyć wniosek do odpowiedniego urzędu miasta lub powiatu. Co ważne, we wniosku należy określić zakres prac, sposób zakończenia prac budowlanych oraz datę rozpoczęcia prac. Warto wysłać projekt altany jako dodatkowy dowód, jeśli taki posiadamy. Wszystko, co musimy teraz zrobić, to czekać na odpowiedź urzędu po złożeniu wszystkich wymaganych dokumentów. Jeśli nie otrzymamy listu z urzędu w ciągu dwóch tygodni od złożenia dokumentacji, oznacza to, że urząd udzielił nam „milczącego przyzwolenia” na budowę. Prace montażowe i budowlane możemy rozpocząć po tych dwóch tygodniach.
Co, jeśli Altana ogrodowa jest większa niż 35m2? Musisz udać się do starostwa powiatowego, aby uzyskać pozwolenie na budowę altany. Formalności mogą być nieco trudniejsze, ale jeśli zostaną odpowiednio załatwione, nie powinny być zbyt kłopotliwe. Oczywiście należy najpierw uzyskać warunki budowlane, aby ustalić, czy altana może być zbudowana w pożądanym miejscu. Dopiero wtedy należy ubiegać się o pozwolenie na budowę, przedstawiając niezbędne dokumenty, takie jak projekt altany ogrodowej, oświadczenie o dyspozycji nieruchomości, mapa sytuacji lub wszelkie dodatkowe ustalenia. Po otrzymaniu dokumentacji starosto powinno udzielić zezwolenia w ciągu 2 miesięcy. Musisz skontaktować się ze starostwem jeszcze jeden tydzień przed rozpoczęciem budowy. Bardzo ważne jest, aby spełnić wszystkie standardy. Jeśli nie uzyskasz pozwolenia na budowę, mimo że altana będzie tego wymagać, możesz napotkać znaczne trudności w przyszłości. Prawie prawdopodobnie będziesz musiał zapłacić wysokie koszty legalizacji altany.
Wniosek o budowę altany ogrodowej należy wypełnić zgodnie ze wzorem, ale ważne jest, aby pamiętać, że musi zawierać następujące informacje:
Pomimo tego, że wniosek nie ma takich samych ograniczeń jak pozwolenie na budowę, nadal dobrym pomysłem jest dołączenie do niego licznych dokumentów, które zarysowuje inwestycję, takich jak:
oświadczenie stwierdzające, że masz prawne upoważnienie do nieruchomości
Przed wysłaniem wniosku do starostwa upewnij się, że go podpisałeś. Dokument bez podpisu nie ma skutków prawnych.
Na początek altana powinna być umieszczona nie bliżej niż 3 metry od krawędzi działki, aby spełnić wymagania dotyczące jej budowy. Zgodnie z kodeksem cywilnym (art. 144) każdy właściciel jednorodzinnego domu mieszkaniowego powinien budować na własnej ziemi tak, aby nie zakłócać życia sąsiadów. W rezultacie altana ogrodowa powinna być zbudowana jak najdalej od granicy działki, z minimalnym odstępem:
To jak zbudować altanę i jaki będzie jej koszt, zależy w dużej mierze od materiałów użytych do jej budowy. Ze względu na ponadczasowy design i stosunkowo niski koszt budowy, drewniana altana ogrodowa jest najbardziej popularna. Drewno uzupełnia większość projektów krajobrazowych, jest proste w pracy i jest przyjemne w dotyku. Najmniejsza drewniana altana ogrodowa ma delikatne ażurowe ściany i niewielki rozmiar. Cena gotowego produktu zaczyna się od 2000 zł. Oczywiście większe, gotowe altany można znaleźć w ofertach handlowych. Trudno powiedzieć z całą pewnością, jaka jest górna granica cenowa. Kilka tysięcy złotych można przeznaczyć na dużą altanę ogrodową z pełnymi ścianami i drewnianym dachem gontowym. Z kolei większe konstrukcje powstają już zgodnie z planem budowy. Ich ostateczny koszt ustalany jest na podstawie umów inwestora i wykonawcy.
Sprawdź nasze pozostałe artykuły o ogrodach
Metalowe altany ogrodowe to często lekkie, ruchome konstrukcje, które kupujemy w większych sklepach budowlanych. Metal nie jest najpopularniejszym materiałem altany, ale staje się coraz bardziej popularny ze względu na swoją wytrzymałość. Najczęstszymi zadaszonymi domami ogrodowymi w ofertach komercyjnych są te z materialnym dachem i ścianami. To zabawna alternatywa dla altanek, które są stałym elementem projektowania krajobrazu. Metalowe altany i pawilony są lekkie i łatwe w transporcie i składaniu. Dzięki temu można je montować bez konieczności przechodzenia przez jakiekolwiek procesy. Za dobrej jakości metalowe pawilony i altany zapłacimy od 1 500 do 6 000 zł.
Najbardziej wytrzymała i odporna na zmienne warunki atmosferyczne jest altana ogrodowa wykonana z kamienia i cegły. Ma mocny fundament i ogólnie może obsługiwać większe rozmiary. Kamienna lub ceglana altana ogrodowa uzupełnia projekt krajobrazu. Dach jest powszechnie zbudowany z gontów bitumicznych lub zwykłych dachówek. Jego rama nośna nie wymaga konserwacji i może być wyposażona w stały grill ogrodowy. Gotowa wersja nie będzie zawierać tego rodzaju altan ogrodowych. Musimy je skonstruować zgodnie z projektem. Altana wykonana z kamienia lub cegły będzie droższa w budowie. Prosty obiekt kosztuje zaledwie 3 500 zł. Być może trzeba będzie jednak zapłacić ponad 15 000 zł za większą, dobrze wyposażoną altanę. Wyższy limit cenowy jest trudny do ustalenia i jest całkowicie zależny od potrzeb inwestora.
Dodatkowymi kosztami przy budowie altany ogrodowej jest jej wyposażenie w meble ogrodowe, a także oświetlenie, na przykład lampy ogrodowe wiszące.
Sposób budowy altany ogrodowej zależy od rodzaju materiału budowlanego, który chcemy zastosować. Możesz samodzielnie zbudować małą szopę ogrodową z drewna. Kratownice, deski, kłody i wymagane łaty można znaleźć w magazynach budowlanych. Podejście ciśnieniowe zaimpregnowało już większość tych elementów. Będziemy mogli wykorzystać zasoby, aby stworzyć zwykłą, prostą strukturę przy odrobinie praktyki. Problem pojawia się w przypadku altanek, które są większe i mają bardziej złożony kształt.
Warto zlecić pracę sprawdzonemu zespołowi, jeśli zależy nam na konkretnym wrażeniu wizualnym. Będzie to szczególnie ważne przy projektowaniu ceglanych i kamiennych altan o stylizowanym wyglądzie. Koszt budowy takiej konstrukcji będzie wyższy, dlatego warto planować z wyprzedzeniem. Zalecamy, aby konstrukcja została zbudowana zgodnie z wybranym projektem i wizualizacją. Możemy zapewnić, że wybrana altana ogrodowa będzie miłym uzupełnieniem aranżacji ogrodu i z powodzeniem wpasuje się w projekt krajobrazu dzięki wstępnej wizualizacji.
Altana ogrodowa jest jednym z tych obiektów, dla których nie ma ścisłych ograniczeń w przepisach. Wystarczy proste zgłoszenie, jeśli nie zajmie ona więcej niż 35 m2. W rezultacie nie zwlekaj z rozpoczęciem budowy i zakupem wygodnych mebli ogrodowych; altana sprawi, że wiosna i lato będą przyjemniejsze w 2022 roku.
Artykuł napisany przez Rafał Brzeziński, 27 września 2021