Oświetlenie awaryjne — gdzie jest wymagane i jak działa

Życie bez oświetlenia elektrycznego po zmroku wydaje się dziś niemal niemożliwe. Nawet chwilowa awaria i brak światła może wywołać stres i ogromne zamieszanie wśród ludzi. Wielu z nich może zachowywać się wtedy niedorzecznie, szkodząc sobie i innym ludziom w ich otoczeniu. Ważne jest zatem dbanie o oświetlenie awaryjne, które nie tylko przeciwdziała panice, ale również wskazuje drogę ewakuacyjną.

W poniższym artykule przedstawiliśmy, czym jest oświetlenie awaryjne i jak działa, gdzie musi być stosowane, a także jakie oświetlenie awaryjne warto wybrać.

Czym jest oświetlenie awaryjne?

Oświetlenie awaryjne wykorzystuje zapasowe zasilanie niezależne od źródła, dzięki czemu nawet podczas awarii zasilania podstawowe oświetlenie i znaki ewakuacyjne mogą być podświetlone. Jego zadaniem jest umożliwienie kontynuowania prac, które nie mogą być natychmiast przerwane, lub ewakuacji użytkowników budynku.

Oświetlenie awaryjne można podzielić na:

• Oświetlenie ewakuacyjne – oświetlenie korytarzy i znaków ewakuacyjnych, które umożliwiają bezpieczne opuszczenie budynku.
  • Oświetlenie dróg ewakuacyjnych
  • Oświetlenie stref otwartych
  • Oświetlenie stref wysokiego ryzyka
• Oświetlenie zapasowe – dające możliwość zakończenia czynności, które z pewnych względów nie mogą być zakończone natychmiastowo.

W budynku posiadającym oświetlenie zapasowe nie trzeba tworzyć dodatkowej instalacji ewakuacyjnej. Można do tego celu zastosować istniejącą instalację z uwzględnieniem nieco innych norm dot. przewodów. Awaryjne oświetlenie musi również działać przynajmniej przez godzinę od zaniku podstawowego oświetlenia

Gdzie wymagane jest oświetlenie awaryjne?

To, w jakich budynkach należy zainstalować oświetlenie zapasowe, ustalone jest w licznych ustawach i normach. Musi być ono zainstalowane między innymi:

1. W pomieszczeniach

• w kinach, teatrach, filharmoniach i innych salach widowiskowych,
• w audytoriach, salach konferencyjnych, salach sportowych i lokalach rozgrywkowych przeznaczonych dla powyżej 200 osób,
• w muzeach,
• w garażach podziemnych o powierzchni powyżej 1 000 m2,
• w budynkach, w których przebywa znaczna ilość osób o ograniczonej zdolności poruszania się jak np. szpitale.

2. Na drogach ewakuacyjnych:

• z wszystkich wymienionych powyżej pomieszczeń,
• oświetlonych wyłączenie światłem sztucznym,
• w wieżowcach i budynkach użyteczności publicznej oraz wysokich budynkach mieszkalnych.

3. W budynkach tymczasowych.
4. W pomieszczeniach z obudową pneumatyczną wyłącznie jeśli mają być wykorzystywane jako tymczasowe budynki PM.
5. W tymczasowych budynkach przeznaczenia widowiskowego.
6. W pomieszczeniach technicznych, dyspozytorni i na terenie tłoczni gazu.

Dodatkowo oświetlenie awaryjne należy montować w pomieszczeniach, w których po wystąpieniu awarii występuje konieczność kontynuowania prac aż do czasu bezpiecznego ich zakończenia.

Oprócz informacji, w jakich budynkach i pomieszczeniach powinno znajdować się oświetlenie awaryjne, przepisy regulują również to, w jakich miejscach i jakie parametry powinno ono spełniać. Nie może ono występować zbyt rzadko, ponieważ widoczność w korytarzach musi być wystarczająca, by każdy mógł bezpiecznie dotrzeć do wyjścia.

Oprawy oświetlenia ewakuacyjnego powinny się znajdować:

• w pobliżu każdego wyjścia ewakuacyjnego i końcowego,
• przynajmniej 2 metry nad podłogą,
• w okolicy każdego sprzętu przeciwpożarowego, elementów infrastruktury bezpieczeństwa i alarmów,
• przy każdym skrzyżowaniu korytarzy i przy każdej zmianie kierunku
• w pobliżu schodów oraz na każdym poszczególnym stopniu
• przy każdym punkcie pierwszej pomocy i apteczce medycznej
• przy nawet niewielkich zmianach poziomu
• w miejscach, które powinny być dostępne w przypadku awarii
• w strefach niebezpiecznych

Dodatkowo, oświetlenie awaryjne powinno spełniać serię wymogów. Do podstawowych należą:

• natężenie oświetlenia w korytarzach o szerokości 2 m wynoszące min. 1 lux w centralnym punkcie korytarza,
• natężenie światła w strefach otwartych powyżej 0,5 lux
• natężenie światła w strefach zagrożenia i wysokiego ryzyka powyżej powinno wynosić 15 lux, lub takie, aby pracownicy mogli dokończyć wykonywaną pracę

Jak działa oświetlenie awaryjne i ewakuacyjne

Zasilanie awaryjne uruchamia się dopiero po zaniku oświetlenia podstawowego. Urządzeniem odpowiedzialnym za zmianę pracy zasilania jest moduł sterujący zasilaniem. Podczas awarii przełącza się w tryb awaryjny i wykorzystuje energię zmagazynowaną w akumulatorach do zasilania lamp halogenowych lub lamp LED. Każdy z nich posiada diody kontrolne informujące o stanie akumulatorów.

Sprawdź nasze inne artykuły oświetleniowe

Jest to inteligentny system oświetlenia, umożliwiający bezpieczne wyjście z budynku podczas sytuacji awaryjnej. W krajach europejskich oświetlenie awaryjne jest wymaganą instalacją w każdym budynku użyteczności publicznej.

Jak widzisz, metoda działania tego typu zasilania jest bardzo prosta. Wystarczy odpowiedni moduł, akumulatory, które zapewnią zasilanie przez określony czas i prawidłowo dobrane oświetlenie

Dlaczego warto wybrać awaryjne i ewakuacyjne oświetlenie LED?

Jeszcze kilka lat temu w niemal każdym budynku stosowane były wyłącznie lampy halogenowe lub fluorescencyjne, które w porównaniu do nowoczesnych LED-ów potrzebują znacznie więcej energii zasilania. W przypadku oświetlenia awaryjnego ilość zapotrzebowania energetycznego lamp lub opraw oświetleniowych jest niezmiernie ważne. Im niższe, tym oświetlenie działać będzie przez dłuższy czas. Projektując system oświetlenia awaryjnego warto zatem postawić na nowoczesne rozwiązania cechujące się niższym poborem mocy przy zachowaniu podobnych parametrów świetlnych.